Hipnoz Nedir?

Hipnoz kelimesinin kökleri Yunan Mitolojisine dayanır. Mitolojide uyku tanrısı olan Hypnos için yorgun insanların alınlarına sihirli değneği ile değerek onlara uyku hali verir şeklinde ifadeler bulunmaktadır. Hypnos’un oğullarından biri ise Rüyalar Tanrısı Morpheus’dur.

İlk başlarda Hipnozun uyku olduğu zannedildiği için bu isim verilmiş daha sonra ise uyku olmadığı anlaşılmış ve ismi değiştirilmek istenmişse de Hipnoz olarak kalmıştır. Mitolojiden esinlenerek ilk Hipnoz ismini kullanan kişi Dr. Braid olmuştur.

Tıp sözlüğünde ise Hypnosis e telkin ile meydana getirilen kişide şuur uyuşması, ileri derecede sakinleşme, ağrı eşiğinin düşmesi ve dış uyarılara kayıtsızlıkla belirgin uykuya benzer durum şeklinde ifade edilmektedir.

Hipnoterapi ise hastayı hipnotize ederek tedavi yada hipnozdaki hastaya telkin yapma suretiyle uygulanan bir çeşit psikoterapi şekli olarak ifade edilmektedir. Fakat kimi kaynaklarda ifade edildiği gibi hipnoz zannedildiği gibi tam bir uyku hali değildir. Belirli tekniklerle elde edilen farklı bir şuur halidir hipnoz. Ve hipnoza vücudun uyuşma ve gevşemesinin yanında zihinsel olarak daha açık ve algısı yüksek bir konsantrasyon haline ulaşılması olarak bir açıklama getirilebilinir.

Hipnozla ilgili bir çok bilimsel araştırma yapılmış ve mekanizmaları hakkında bilimsel verilere ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmalardan özellikle EEG kayıtlarında hipnozun bir uyku hali olmadığı ve uyku ile uyanıklık arasında bir durum olduğu saptanmıştır.

Beyin Dalgaları Ve Hipnoz

EEG kayıtları ile tespit edilen 4 çeşit dalga mevcuttur:

1.Beta Dalgası:

Betanın frekansı 14 cps ve üzeridir. Bilinçli zihin bölgesidir, uyanıkken etkinliklerimizi sürdürdüğümüz ve akıl yürüttüğümüz aralıktır. Bunların çoğu 20 cps civarında meydana gelir.

2. Alfa Dalgası:

Alfada frekans aralığı 7-14 cps’dir. Bilinçdışı aralığı olarak kabul edilir. Uyurken görülen rüyalar, gündüz düşleri ve hipnoz bu aralıkta gerçekleşir. Meditasyon da beyin dalgaları tetaya kaysa da büyük ölçüde bu aralıktadır. Psişik deneyimler de kimi zaman alfada yer alır. Alfa hipnoz açısından en önemli bölgedir. Alfa dalgaları huzur, gevşeme ve hızlı öğrenen akıl ile ilgilidir.

3.Teta Dalgası:

Teta dalgasının frekans aralığı 4-8 cps’dir. Teta dalgası bilinçdışı ile ilgilidir. Ve hipnoz bazen bu aralıkta meydana gelebilmektedir. Duygusal deneyimlerimizin tümü adeta tetada kayıtlı gibidir. Teta hem bilince hem de hipnozun da ötesindeki psişik deneyimlere açılan bir kapıdır. Bu aralıkda öğrenmenin çok üst düzeyde olduğu ve 5-6 yaş öncesi çocuklarda Teta dalgasının normal gelişim içerisinde görülebildiği saptanmıştır.

4.Delta Dalgası:

Deltada beyin etkinliğinin frekans aralığı 0-4 cps (döngü/sn)’dir. Bu aralık tam bir bilinçsizlik halidir ve bilgilerimiz sınırlıdır.

Bilinç ve Bilinç Dışı

Uyurken beynimiz otomatik olarak betadan alfa aralığına kayar ve arada teta ya da delta aralıklarına geçiş yaparsa da uykumuzun büyük kısmı alfa aralığındadır. İşte hipnoz bu doğal olguyu kullanarak, tam uyku hali ortaya çıkmadan beynimizin alfa aralığına kaymasını sağlar ve bu aralıkta bilinçdışı zihnimiz telkinleri almaya hazırdır.